مراحل تخریب ساختمان فلزی یا عملیات تخریب ساختمان فلزی شامل برچیدن یک ساختمان، دیوار، محوطه یا قسمتهایی از اینها میباشد که پیامد آن نوسازی، بهسازی و مرمت است. چنانچه ساختمان متعلق به بخش خصوصی باشد، تخریب زیر نظر مهندس دارای تجربه مفید در امر تخریب صورت می پذیرد. قطع جریان گاز، آب، برق و تلفن قبل از اقدام به تخریب از الزامات اولیه تخریب میباشد. در صورت مجاورت ساختمان در دست تخریب با معبر پیاده رو، محدود کردن آنها برای ایجاد حریم امن عابران ضروری است. با توجه به تأثیر تخریبدر ساختمانهای مجاور، باید قبل از تخریب تدابیر لازم برای حفظ استحکام آنها اندیشید.
چنان چه نوع سقف ساختمان در دست تخریب، اسکلت فلزی و پوشش آن طاق ضربی باشد، ابتدا اقدام به تخریب سقف آن می گردد.
اولین مرحله تخریب در هر نوع ساختمانی برچیدن سقفها میباشد، البته در برخی موارد خاص با در نظر گرفتن تدابیر ایمنی کل ساختمان را بصورت یکجا با انفجار تخریب مینمایند. این نوع تخریب از موضوع بحث ما خارج است و متعاقباً بصورت مفصل به آن پرداخته می شود.
در ساختمانهایی با اسکلت فلزی پس از قطع انشعابات و جمع آوری شیرآلات، درها و پنجرههای چوبی و فلزی و هرآنچه که قبل از تخریب سقفها و دیوارها قابل تبدیل به نقدینگی است از بالاترین طبقه اقدام به تخریب سقف مینمایند.
چنانچه ساختمان جهت حضور ماشین آلات مربوطه به تخریب محدودیت مکانیداشته باشد یعنی در معابری با عرض کم و یا محدودیت تردد ماشین آلات سنگین مواجه باشد، تخریب با نیروی انسانی ماهر صورت میپذیرد و در چنین شرایطی عوامل تخریب چی باید مجهز به کفش، کلاه، عینک، کمربندنجات و ماسکباشند.
آب پاشیمحل در حال تخریب و نیز مصالح و مواد تخریب شده جهت جلوگیری از ایجاد گردوخاک ضروری میباشد.
در تخریب سقف به تدریج تیرها و پلها پدیدار میگردند و ایستادن کارگران بر روی سقف محدودتر میشود، لذا قراردادن چند تخته زیر پایی با طول، عرض و ضخامت استاندارد و مهار لازم جهت ایستادن و تردد کارگران تخریب چی بر روی آنها ضروری است، زیرا هرچقدر سقف بیشتر تخریب شود محل ایستادن کارگران بر روی آن محدودتر میگردد.
پس از تخریب سقف هر طبقه، دیوارآن تخریب می شود و تدابیری که در تخریب سقف در نظر گرفته شده برای دیوارها هم رعایت می گردد.
هدایت مواد حاصل از تخریب به مکانی در مجاور ساختمان باید بدون ایجاد گردوغبارو آلودگی صوتی باشد.
بدین منظور لولههایی مخصوص، در طبقه ای که در حال تخریب است تا کف محوطه مجاور ساختمان تعبیه میکنند و مواد حاصل از تخریب را با این لولهها به پایین هدایت مینمایند.
باید از دپو شدن مصالحو مواد تخریب شده بر روی سقفها جلوگیری نمود و به ترتیبی که سقف و دیوارها تخریب میشوند، نخالهها را از طریق لوله ذکر شده به سطح معبر یا خیابان هدایت کرد.
مراحل تخریب ساختمان فلزی طبقه به طبقه از بالا به پایین انجام میگیرد و پس از تخریب هر طبقه پلها، تیرها، بادبندها، پروفیلهای راهپله و ستونها با رعایت تدابیر ایمنی توسط نیروی ماهر برشکار، از اسکلت فلزی برش داده میشوند و با رعایت ایمنی به پایین انتقال مییابند.
هنگام برش قطعات مجاور پرتگاه باید به وسیله طناب و زنجیر، طوری آنها را مهار نمود که پس از جدا شدن به پایین پرت نشوند و یا با ضربه روی سقف سقوط نکنند.
چنین مرحلهای از تخریب اسکلت فلزی نیاز به نیروی فنی ماهر دارد و از عهده نیروی معمولی و نیمه ماهر خارج است.
کار تخریب ساختمان با اسکلت فلزی طبقه به طبقهانجام میگیرد. در مواردی ابتدا کلیه سقفها و دیوارها را تخریب کرده و سپس به برچیدن اسکلت فلزی ساختمان مبادرت میورزند که این کار مستلزم برنامه ریزی دقیقتر، استفاده از نیروی انسانی ماهر و جراثقال های سنگین میباشد.
چنانچه پوشش سقف ساختمان با اسکلت فلزی، تیرچه بلوک باشد، تخریب سقف با چکش های هیدرولیکی دستییا کمپرسورهای دستیعملیات تخریب انجام گرفته که این این کار به کندی پیش میرود و توجیه اقتصادی نخواهد داشت، لذا از چکش هیدرولیکی(پیکور) که بر روی بیلهای مکانیکی نصب میشود استفاده میگردد.
در چنین مواردی مشروط به اینکه مکان استفاده از ماشین آلات تخریب و حمل در آنجا محیا باشد، موازی با تخریب سقف و دیوارها برش و جداسازی قطعات اسکلت فلزینیز صورت میپذیرد.
در مواردی خاص که امکان حضور ماشین آلات سنگین تخریب و حمل امکان پذیر نیست، از ماشین آلات سبک تخریب و حمل مانند بابکت که قادر به استفاده از چکش هیدرولیکی و عملکرد آن مانند وانتهای کمپرسی است، استفاده میکنند.
برای ماشینآلات سبک تخریب مانند بابکت به دلیل وزن کمامکان تردد بر روی سقفها مهیا میباشد.
چنانچه سقف از نوع کامپوزیت باشد، مانند تیرچهبلوک اقدام به تخریب آن مینمایند.
هزینه تخریب یک ساختمان فلزی معمولاً به عوامل متعددی بستگی دارد و نمیتوان به طور قطعی گفت که هزینه تخریب بیشتر یا کمتر از ساخت آن است. این وابسته به عوامل زیر است:
با توجه به این عوامل، نمیتوان قاطعانه گفت که هزینه تخریب ساختمان فلزی بیشتر یا کمتر از ساخت آن است. برای تخمین دقیق هزینه تخریب ساختمان خاص، بهتر است با شرکتهای تخصصی در زمینه تخریب مشورت کنید و قیمتها و تخمین هزینه را مطالعه کنید.
انتخاب تولیدکننده و پیمانکار معتبر: انتخاب یک تولیدکننده و پیمانکار معتبر و با تجربه در زمینه ساختمانهای فلزی بسیار مهم است. بررسی تجربه و پروژههای قبلی آنها، گواهینامهها و استانداردهایی که دارند، میزان تضمین کیفیت محصولات و خدمات آنها را بررسی کنید.
رعایت استانداردها و مقررات: اطمینان حاصل کنید که تمامی محصولات و عملیات ساختمانی، از جمله مواد فلزی، اتصالات، روشهای جوشکاری و نصب، با استانداردها و مقررات مربوطه سازگاری داشته باشند. به عنوان مثال، در برخی کشورها، استانداردهایی مانند استاندارد برای موارد مختلفی از جمله جوشکاری، مواد و اتصالات فلزی وجود دارند.
بازرسیهای کیفیت: از بازرسیهای کیفیت مستقل و منظم در طول فرآیند ساخت استفاده کنید. بازرسی میتواند شامل بررسی محصولات فلزی، جوشکاری، اتصالات، پوششهای محافظ و سایر جزئیات ساختمانی باشد. بازرسی توسط یک نفر متخصص و مستقل از شرکت سازنده و پیمانکار انجام شود تا از استانداردها و مشخصات فنی پروژه پیروی شود.
آزمایشهای غیرمخرب: استفاده از آزمایشهای غیرمخرب مانند آزمایش فراصوت، تست رنگ، تست پوشش و آنالیز مواد میتواند کمک کند تا مشکلات پنهان را شناسایی کنید و از کیفیت سازه اطمینان حاصل کنید.
همکاری با مشاوران و مهندسان مجرب: در نظر داشته باشید که همکاری با مشاوران و مهندسان مجرب و متخصص در زمینه ساختمانهای فلزی میتواند به شما در انتخاب روشها و مواد صحیح، طراحی و اجرا کمک کند و به جلوگیری از اجراهای بی کیفیت کمک کند.
آموزش و آگاهی: آگاز از مواد و روشهای ساختمانی فلزی آگاهی داشته باشید. با مطالعه و آموزش در زمینه معیارها و استانداردهای مربوطه، فرآیندهای ساختمانی، طراحی و نصب اجزای فلزی، میتوانید خود را به روز نگه داشته و به عنوان یک مشتری آگاه تر در ارتباط با پیمانکاران و تولیدکنندگان باشید.
نظارت مستمر: در طول فرآیند ساخت و اجرا، نظارت مستمر بر پیشرفت کار و رعایت استانداردها را داشته باشید. بازدیدهای مکرر از محل ساخت، مشارکت فعال در جلسات کنترل کیفیت و بررسی دقیق مستندات فنی و گواهینامهها میتواند به شما کمک کند تا از کیفیت ساختمان فلزی خود اطمینان حاصل کنید.
گزارشگیری و رفع نقص: هر گونه نقص یا مشکل در ساختمان فلزی را به سرعت به مسئولان مربوطه گزارش دهید و درخواست رفع آن را داشته باشید. ارتباط مستمر با تیمهای پیمانکاری و مشاورین میتواند به رفع مشکلات به موقع کمک کند و از تأخیرها و افزایش هزینهها جلوگیری کند.
پروفیلهای فولادی: استفاده از پروفیلهای فولادی به عنوان قوارههای تقویتی متداول است. این پروفیلها میتوانند به صورت افقی یا عمودی در سازههای فلزی قرار گیرند تا استحکام و پایداری سازه را افزایش دهند.
بالازماندها: بالازماندها معمولاً از فولاد یا فیبرکربن ساخته میشوند و به سازههای فلزی اضافه میشوند تا استحکام و پایداری آنها را بالا ببرند. بالازماندها به صورت افقی یا عمودی بر روی سازه قرار میگیرند و با استفاده از اتصالات و پیچها به سازه متصل میشوند.
روکشهای مقاوم: استفاده از روکشهای مقاوم مانند روکشهای فیبرکربنی، روکشهای شیشهای و روکشهای زجاجی نیز برای تقویت سازههای فلزی مورد استفاده قرار میگیرد. این روکشها با اعمال لایههای مقاوم به سازه، استحکام و ایمنی آن را بهبود میبخشند.
جوشکاری: جوشکاری به عنوان یک روش پیوند دهی قطعات فلزی در سازههای فلزی استفاده میشود. جوشکاری قوس الکتریکی، جوشکاری MIG و جوشکاری TIG از جمله روشهای معمول جوشکاری در سازههای فلزی هستند.
استفاده از مهندسی سازهای: مهندسی سازهای میتواند با بهینه سازی طراحی و استفاده از روشهای تحلیلی پیشرفته، بهبود استحکام و پایداری سازههای فلزی را تضمین کند. این شامل استفاده از محاسبات سازهای دقیق، استفاده از نرمافزارهای مهندسی سازه و بهرهگیری از روشهای تقویت مهندسی مانند تقویت به وسیله اتصالات یا مواد تقویتی است.
استفاده از ماشین آلات کاونده مرتفع در تخریب ساختمانهای فلزی یک روش متداول و کارآمد است. این ماشینآلات با ارتفاع بالا و بازوی بلند مجهز شده اند که قادر به دسترسی به بخشهای بالای ساختمان و تخریب آنها هستند. این روش به ویژه در ساختمانهای بلند و پیچیده که به روشهای سنتی دسترسی سخت است، مورد استفاده قرار میگیرد.
مزایای استفاده از ماشین آلات کاونده مرتفع در تخریب ساختمان فلزی عبارتند از:
ایمنی: با استفاده از ماشین آلات کاونده مرتفع، کارگران در محدوده خطرناک ترخیص میشوند و به جای آن از دستگاه کنترل شده ماشین آلات استفاده میشود. این کاهش خطر، عوامل ایمنی را افزایش میدهد.
دسترسی به بخشهای بالای ساختمان: بازوی بلند ماشین آلات کاونده مرتفع امکان دسترسی به بخشهای بالای ساختمان را فراهم میکند. این امر میتواند در تخریب بخشهای بالای ساختمان، کاهش زمان مورد نیاز و هزینههای اضافی را به همراه داشته باشد.
قابلیت منعطفیت: ماشین آلات کاونده مرتفع به عنوان یک دستگاه منعطف، قابلیت تغییر موقعیت و زاویه کار را دارند. این ویژگی به اپراتور این امکان را میدهد که به طور دقیق بخشهای مورد نیاز را تخریب کند و کنترل بیشتری روی فرآیند داشته باشد.
بهبود زمان و کارایی: استفاده از ماشین آلات کاونده مرتفع میتواند زمان مورد نیاز برای تخریب ساختمان فلزی را کاهش دهد و بهبود کارایی را برای پروژه فراهم کند.
مهم است به یاد داشته باشید که قبل از استفاده از ماشین آلات کاونده مرتفع در تخریب ساختمان فلزی، متخصصان و کارشناسان مجرب باید برنامهریزی دقیقی برای فرآیند تخریب انجام دهند و تمامی مسائل ایمنی و محدودیتهای قانونی رامد نظر داشته باشند. همچنین، رعایت الزامات محیط زیست و مدیریت صحیح ضایعات نیز برای این فرآیند بسیار حائز اهمیت است.
تخریب ساختمانهای فلزی یک فرآیند حیاتی است که نیازمند برنامهریزی دقیق و اجرای محکم میباشد. در ادامه، به برخی از نکات مهم هنگام تخریب ساختمانهای فلزی اشاره خواهیم کرد که برای اطمینان از ایمنی، بهرهوری و کاهش آسیبهای احتمالی حائز اهمیت میباشد:
برنامهریزی دقیق: ابتدا باید یک برنامه تخریب دقیق تهیه کرد. این برنامه باید شامل اطلاعات دقیقی از ساختمان فلزی، مکانیک ساختار، و روشهای تخریب باشد.
تحلیل ساختار: قبل از هر اقدامی، ساختار فلزی باید به دقت تحلیل شود. اطمینان از درک کامل از سازه و مواد ساختاری میتواند در اجتناب از مشکلات ناخواسته موثر باشد.
استفاده از تجهیزات حرفهای: تجهیزات مورد استفاده برای تخریب باید حرفهای و با استانداردهای ایمنی مربوطه مطابقت داشته باشند. این اقدام میتواند خطرات احتمالی را به حداقل برساند.
مدیریت پسماندها: مدیریت صحیح و حسن از پسماندهای تخریب یکی از نکات حیاتی است. جداسازی و دور ریختن مناسب از پسماندها برای حفظ محیط زیست ضروری است.
حفاظت از اطراف: اطمینان از ایمنی افراد و محیط اطراف در دوران تخریب از اهمیت ویژهای برخوردار است. این شامل استفاده از تجهیزات محافظتی، مسدود کردن مناطق خطرناک، و هشدارهای لازم میشود.
کنترل لرزه: در صورتی که ساختمان در نزدیکی ساختمانهای دیگر و یا مناطق حساس قرار دارد، لازم است کنترل لرزهها مدنظر قرار گیرد تا هرگونه آسیب جانبی به ساختمانهای اطراف جلوگیری شود.
تیم متخصص: اجرای تخریب بهتر است توسط تیم متخصص و مجرب انجام شود. همکاری با تخصصهای مهندسی ساختمان و تخریب میتواند از صحت و سلامت عملیات اطمینان حاصل کند.
آموزش کارگران: آموزش کارگران به اهمیت خاصی برخوردار است. اطمینان از اینکه هر فرد دارای دانش و تجربه لازم برای انجام وظایف خود است، میتواند خطرات را به حداقل برساند.