پیش نیاز عملیات تخریب ساختمان
برای شروع عملیات تخریب ساختمان الزامی است قبل اینکه سازه جدید ساخته شود، سازه قدیمی کاملا از بین برود و ضایعات آن از محل احداث سازه جدید خارج شود. این کار بعد از گرفتن حکم و سایر مجوزهای موردنیاز، قطع تمامی انشعاب‌ها، بررسی شرایط ساختمان‌های کناری و ایمن کردن پروژه به دو حالت دستی و مکانیکی امکان پذیر است.
در بعضی موارد برای خراب کردن یک ساختمان قدیمی ممکن است از مواد منفجره نیز استفاده شود.
تخریب ساختمان به چه هدفی انجام میشود؟
به طور کلی تخریب کردن به معنای خراب کردن و از بین بردن است، اما از دید مهندسی تخریب یعنی هر اقدامی که سبب جدا کردن مصالح، تجهیزات، تاسیسات، اعضا و اجزای سازه‌ای و غیرسازه‌ای و نظایر آنها از ساختمان یا برچیدن تمام یا بخشی از ساختمان شود را تخریب می‌گویند.
هدف از تخریب کردن به طور کلی حذف، نوسازی، تعمیر یا بازسازی سازه است که با استفاده از لوازم و تجهیزات گوناگونی انجام میشود.
بهترین زمان برای اقدام عملیات تخریب ساختمان، زمانی است که عمر مفید سازه به پایان رسیده و احتمال بروز خطرات مختلف نظیر امن نبودن سازه جهت زندگی و ریزش مصالح و… است.
انواع روش های تخریب ساختمان
دونوع روش برای تخریب ساختمان داریم که آسان ترین آنها روش مکانیکی هست. تخریب مکانیکی از ماشین آلات و تجهیزات مکانیکی مانند بیل مکانیکی، گوی تخریب، جرثقیل، کمپرسور هوا و غیره برای تخریب ساختمان استفاده می کند. این روش برای ساختمان های بزرگ و بلند مناسب است.
روش بعدی که بیشتر برای ساختمان های کوچک و کم ارتفاع استفاده میشود روش دستی است. تخریب دستی از نیروی انسانی و ابزارهای دستی مانند کلنگ، پتک، بیل و غیره برای تخریب ساختمان استفاده می کند
ساختمان هایی که در اولویت تخریب هستند
- ساختمان های کلنگی
ساختمان هایی که عمر بیش از 20 سال دارند در اولویت عملیات تخریب ساختمان هستند.
- ساختمان فرسوده
همانطور که از نامش پیداست در طی زمان بر اثر عوامل محیطی فرسوده شده و غیر قابل بازسازی است.
مراحل تخریب ساختمان
- مرحله آماده سازی
- مرحله تخریب
- مرحله جمع آوری نخاله ها
نکات ایمنی تخریب ساختمان
عملیات تخریب ساختمان یک عملیات خطرناک است که باید با دقت و رعایت نکات ایمنی انجام شود. برخی از نکات ایمنی در عملیات تخریب ساختمان عبارتند از:
- استفاده از تجهیزات ایمنی فردی مانند کلاه ایمنی، عینک محافظ، کفش ایمنی و دستکش ایمنی
- حصارکشی و ایمن سازی محل تخریب
- نظارت مهندسین متخصص
- انجام آزمایشات لازم
تخریب ساختمان بتنی
ساختمان هایی که اسکلت بتنی دارند بنا به دلیل اینکه بتن آرمه (سیمان، شن، ماسه و پولاد به صورت میلگرد ساده یا آجدار)مقاومت خیلی خوبی دارد و تخریب آنها به راحتی امکان پذیر نیست و باعث عمر زیاد ساختمان ( حدود 60 سال عمر مفید) میشود در شراطی که امکانش باشد برای تخریب اینگونه ساختمان ها از مواد منفجره استفاده میکنند.
تخریب دستی ساختمان
قبل از شروع فرآیند تخریب دستی، برنامه‌ریزی دقیقی باید انجام شود که شامل بررسی ساختمان، شناخت نقاط ضعف و نقاط قوت آن، تعیین زمینه‌های خطرناک و شناسایی مناطقی است که نیاز به توجه ویژه دارند.
قبل از شروع به تخریب، نصب صفحات محافظتی در اطراف ساختمان ضروری است. این صفحات به عنوان محافظ برای محیط اطراف و افراد حاضر در نزدیکی ساختمان عمل میکنند.
تخریب دستی بخش‌های ساختمان به صورت مرحله به مرحله انجام میشود. ابتدا با استفاده از ابزارهای دستی مانند چکش، بریکر و میخکوب، بخش‌های کوچک برداشته می‌شوند. سپس با استفاده از ابزارهای بزرگتر و قدرتمندتر مانند کوبریت، قیچی‌های فلزی و سنگ‌زنی، بخش‌های بزرگتر و سازه‌های فلزی تخریب می‌شوند.
هنگامی که تخریب دستی به پایان می‌رسد، ضایعات و باقیمانده‌های ساختمان باید مدیریت شوند. این شامل جمع‌آوری مواد بازیافتی و دفع صحیح مواد غیرقابل بازیافت است.
چقدر زمان برای تخریب یک ساختمان تحت فشار نیاز است؟
زمان مورد نیاز برای تخریب یک ساختمان تحت فشار به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان به طور دقیق یک مقدار زمانی مشخص را بیان کرد.
اندازه و پیچیدگی ساختمان: ساختمان‌های بزرگتر و پیچیده‌تر زمان بیشتری برای تخریب می‌طلبند. این پیچیدگی شامل تعداد طبقات، میزان بتن و فلز مورد استفاده در ساختمان، ساختار داخلی پیچیده و عوامل مشابه است.
شرایط محیطی: شرایط آب و هوایی و اقلیمی می‌توانند بر طولانی یا کوتاه بودن زمان تخریب تأثیر بگذارند. در مواردی که شرایط آب و هوایی بد و نامساعد است، تخریب ممکن است به تعویق بیفتد.
میزان آماده‌سازی قبلی: مراحل آماده‌سازی قبل از عملیات تخریب نیز زمان می‌برد. این شامل بررسی ساختار، حذف مواد خطرناک، قطع ارتباطات و خدمات، و تهیه نقشه‌های دقیق ساختمان است.
روش تخریب: روش انتخابی برای تخریب نیز زمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از روش‌ها مانند تخریب از بالا به پایین (Top-Down) ممکن است زمان بیشتری برای اجرا نیاز داشته باشند.
محدودیت‌های محیطی و قانونی: مجوزها و محدودیت‌های محیطی و قانونی ممکن است زمان بیشتری را برای تخریب در بر بگیرند. این شامل دریافت مجوزهای لازم، رعایت قوانین زیست محیطی، ایمنی و حفاظت تاریخی است.